Zakres i kryteria udzielanej pomocy
Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości (art.2.1. ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 roku).
Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka (art.3.1. ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 roku).
Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom, na zasadach określonych w ustawie o pomocy społecznej, w szczególności z powodu:
- ubóstwa,
- sieroctwa,
- bezdomności,
- bezrobocia,
- niepełnosprawności,
- długotrwałej lub ciężkiej choroby,
- przemocy w rodzinie,
- potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi,
- potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,
- bezradności w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,
- trudności w integracji osób, które otrzymały w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą,
- trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
- alkoholizmu lub narkomanii,
- zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,
- klęski żywiołowej lub ekologicznej.
Kryterium dochodowe
Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje osobom i rodzinom w przypadku występowania jednej z powyższych okoliczności, a których miesięczny dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kryterium dochodowego, określonego w art.8, ust.1 ustawy o pomocy społecznej:
- osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 701,00 zł. netto,
- osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 528,00 zł. netto,
Czyli:
- dla rodziny dwuosobowej kryterium dochodowe wynosi 2 x 528,00 zł = 1 056,00 zł,
- dla rodziny trzyosobowej kryterium dochodowe wnosi 3 x 528,00 zł = 1 584,00 zł.
Do dochodów nie wlicza się:
- świadczeń w naturze,
- alimentów świadczonych przez osoby w rodzinie na rzecz innych osób,
- jednorazowych pieniężnych świadczeń socjalnych,
- składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne,
- świadczeń przysługujących osobom bezrobotnym z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych oraz zapomogi pieniężnej (zasiłku celowego).
FORMY POMOCY ŚWIADCZONEJ PRZEZ OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ
zgodnie z ustawą o pomocy społecznej
I. ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE:
- zasiłek stały,
- zasiłek okresowy,
- zasiłek celowy,
- specjalny zasiłek celowy.
II. ŚWIADCZENIA NIEPIENIĘŻNE:
- praca socjalna,
- bilet kredytowany,
- składki na ubezpieczenie zdrowotne,
- pomoc rzeczowa,
- sprawienie pogrzebu,
- poradnictwo specjalistyczne,
- interwencja kryzysowa,
- schronienie,
- posiłek,
- niezbędne ubranie,
- usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia,
- specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania,
- pobyt w domu pomocy społecznej.
ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE
Zasiłek stały
Zasiłek stały przysługuje:
- pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;
- pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.
Osoba niezdolna do pracy z tytułu wieku to osoba, która osiągnęła wiek emerytalny zgodnie z ustawą z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Maksymalna kwota zasiłku stałego wynosi 645,00 zł. miesięcznie, minimalna – 30,00 zł. miesięcznie.
Zasiłek wypłacany jest w wysokości różnicy między kryterium dochodowym, a dochodem osoby w przypadku osoby samotnie gospodarującej lub kryterium dochodowym na osobę w rodzinie, a dochodem na osobę w przypadku osoby w rodzinie.
Zasiłek okresowy
Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość otrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego, tj.:
- osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej,
- rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.
Zasiłek okresowy ustala się:
- w przypadku osoby samotnie gospodarującej do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej, a dochodem tej osoby (z tym, że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418,00 zł. miesięcznie i niższa niż 20,00 zł.),
- w przypadku rodziny do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny, a dochodem tej rodziny.
Zgodnie z art.38, ust.3 ustawy o pomocy społecznej kwota zasiłku okresowego nie może być niższa, niż 50% różnicy pomiędzy:
- kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej, a dochodem tej osoby,
- kryterium dochodowym rodziny, a dochodem tej rodziny.
Zasiłek celowy
Wypłacany jest w celu zaspokojenia niezbędnej (konkretnej) potrzeby bytowej, a tym samym może być przeznaczony między innymi na:
- koszty zakupu żywności, leków, leczenia,
- zakup opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego,
- drobne remonty i naprawy w mieszkaniu,
- koszty pogrzebu.
Dodatkowo osobom bezdomnym oraz innym osobom, niemającym dochodu czy możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia może zostać przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne. Ten rodzaj zasiłku może być przyznany także w formie biletu kredytowanego.
Zasiłek celowy może być również przyznany osobie lub rodzinie, które poniosły straty w wyniku:
- zdarzenia losowego,
- klęski żywiołowej lub ekologicznej.
W tych przypadkach pomoc może być przyznana niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi.
Specjalny zasiłek celowy
Jest świadczeniem, które na podstawie art.41 ustawy o pomocy społecznej może być przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe. Jednak jego wysokość nie może przekroczyć odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny.
Ta forma zasiłku ma charakter uznaniowy, a zatem przyznanie go zależy od okoliczności sprawy oraz środków finansowych Ośrodka.
Pomoc w postaci gorącego posiłku
Pomoc w postaci gorącego posiłku może być przyznana bezpłatnie, jeżeli dochód osoby samotnie gospodarującej lub dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 150 % kryterium dochodowego.
Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej kryterium dochodowe osoby samotnie gospodarującej wynosi 701,00 zł a kryterium dochodowe rodziny wynosi 528,00 zł razy ilość członków rodziny.
Pomoc w formie posiłku może zostać przyznana:
• dzieciom do czasu podjęcia nauki w szkole podstawowej,
• uczniom do czasu ukończenia nauki w szkole ponadgimnazjalnej,
• osobom i rodzinom w szczególności z powodu:
– ubóstwa,
– sieroctwa,
– bezdomności,
– bezrobocia,
– niepełnosprawności,
– długotrwałej lub ciężkiej choroby,
– przemocy w rodzinie,
– potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,
– bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia
– gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych i wielodzietnych,
– braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo – wychowawcze,
– trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy,
– trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
– alkoholizmu lub narkomanii,
– zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,
– klęski żywiołowej lub ekologicznej.
– zwłaszcza osobom samotnym, w podeszłym wieku, chorym lub niepełnosprawnym, – w formie posiłku, świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności.
ŚWIADCZENIA NIEPIENIĘŻNE
Praca socjalna
Zgodnie z art.45, ust.1 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej praca socjalna świadczona jest na rzecz poprawy funkcjonowania osób i rodzin w ich środowisku społecznym. Celem tej formy pomocy w wymiarze jednostkowym jest doprowadzenie – przy jednoczesnym wykorzystaniu potencjału osób, których dotyczy – do osiągnięcia stanu, w którym osoby te w miarę własnych możliwości będą mogły funkcjonować w społeczności lokalnej, a co za tym idzie wypełniać role społeczne i posiadać dostęp do określonych dóbr.
Praca socjalna jest świadczona osobom i rodzinom bez względu na posiadany dochód. Może być prowadzona w oparciu o kontrakt socjalny, w którym opracowuje się ocenę sytuacji osoby/rodziny oraz formułuje cele, które ma osiągnąć dla przezwyciężenia trudnej sytuacji życiowej. Co ważniejsze, narzędzie to określa także uprawnienia oraz zobowiązania stron (pracownika socjalnego i osoby/rodziny ubiegającej się o pomoc), w ramach wspólnie podejmowanych działań. Tak, więc odmowa zawarcia lub nie dotrzymanie postanowień kontraktu przez osobę/rodzinę może stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia lub też wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej.
Tą formą wsparcia obejmuje się osoby/rodziny bez względu na posiadany dochód
Składki na ubezpieczenie zdrowotne są opłacane zgodnie z ustawą o ubezpieczeniu zdrowotnym, ustawą o pomocy społecznej oraz o świadczeniach rodzinnych. Świadczenia te przysługują osobom pobierającym zasiłek stały, jeżeli nie podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu z innego tytułu.
Ponadto – zgodnie z ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na zasadach określonych w ustawie mają prawo:
- osoby objęte powszechnym – obowiązkowym i dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym, zwane dalej „ubezpieczonymi”,
- inne niż ubezpieczeni osoby posiadające obywatelstwo polskie i posiadające miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które spełniają kryterium dochodowe, o którym mowa w art.8 ustawy o pomocy społecznej, co do których nie stwierdzono okoliczności, o której mowa w art.12 tej ustawy, na zasadach i w zakresie określonych dla ubezpieczonych,
- inne, niż wymienione w pkt 1 i 2, osoby posiadające obywatelstwo polskie i posiadające miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które nie ukończyły 18 roku życia lub są w okresie ciąży, porodu i połogu.
Pomoc rzeczowa
Taka forma pomocy polega np. na zakupie przez pracownika socjalnego dla podopiecznego różnego typu odzieży, obuwia, żywności czy też niezbędnego sprzętu, itp. … w sytuacji, gdy zachodzi prawdopodobieństwo zmarnotrawienia środków finansowych lub osobie nie mającej możliwości ich zakupić (chorej, leżącej).
Poradnictwo specjalistyczne
Ta forma pomocy (szczególnie poradnictwo prawne, psychologiczne oraz rodzinne) jest świadczona osobom/rodzinom, mającym trudności lub wykazującym potrzebę wsparcia w rozwiązaniu swoich problemów życiowych bez względu na posiadany dochód.
Poradnictwo prawne realizuje się poprzez udzielanie informacji o obowiązujących przepisach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, zabezpieczenia społecznego, a także ochrony praw lokatorów. Na poradnictwo psychologiczne składają się procesy diagnozowania i profilaktyki. Natomiast poradnictwo rodzinne obejmuje wszelkiego typu problemy funkcjonowania rodziny, w tym problemy wychowawcze występujące zarówno w rodzinach naturalnych, jak i rodzinach zastępczych oraz problemy opieki nad osobą niepełnosprawną.
Interwencja kryzysowa
Jest to zespół interdyscyplinarnych działań, jakie są podejmowane na rzecz osób i rodzin będących w stanie kryzysu. Głównym celem jest przywrócenie równowagi psychicznej oraz umiejętności samodzielnego radzenia sobie, a tym samym zapobieganie przejściu reakcji kryzysowej w stan chronicznej niewydolności psychospołecznej.
Tą formą wsparcia obejmuje się osoby/rodziny bez względu na posiadany dochód.
Schronienie, posiłek i niezbędne ubranie
Osoba lub rodzina ma prawo do schronienia, posiłku i niezbędnego ubrania, jeżeli jest tego pozbawiona.
Schronienie
1. Udzielenie schronienia następuje przez przyznanie tymczasowego miejsca w noclegowni albo schronisku dla osób bezdomnych.
2. Schronisko dla osób bezdomnych zapewnia osobom bezdomnym, które podpisały kontrakt socjalny, całodobowe, tymczasowe schronienie oraz usługi ukierunkowane na wzmacnianie aktywności społecznej, wyjście z bezdomności i uzyskanie samodzielności życiowej.
3. Noclegownia zapewnia schronienie osobom bezdomnym, świadcząc tymczasową pomoc w postaci miejsca noclegowego, w ramach której umożliwia spędzenie nocy w warunkach gwarantujących ochronę życia i zdrowia.
4. Tymczasowe schronienie może być udzielone również w formie ogrzewalni, która umożliwia interwencyjny, bezpieczny pobyt w ogrzewanych pomieszczeniach wyposażonych co najmniej w miejsca siedzące.
5. W noclegowni, schronisku dla osób bezdomnych, ogrzewalni mogą przebywać osoby zdolne do samoobsługi, których stan zdrowia nie zagraża zdrowiu i życiu innych osób przebywających w placówce.
6. W noclegowni i schronisku nie mogą przebywać osoby będące pod wpływem alkoholu lub pod wpływem substancji psychoaktywnych.
7. W szczególnie uzasadnionych sytuacjach dopuszcza się przebywanie w noclegowni i w schronisku osób pod wpływem alkoholu lub substancji psychoaktywnych.
8. Pomoc przyznawana w formie tymczasowego schronienia w ogrzewalni lub noclegowni nie wymaga przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego oraz wydania decyzji administracyjnej, a wydatki poniesione za udzieloną pomoc nie podlegają zwrotowi.
Niezbędne ubranie, posiłek
1. Przyznanie niezbędnego ubrania następuje przez dostarczenie osobie potrzebującej odpowiedniego rozmiaru bielizny, odzieży i obuwia odpowiednich do pory roku.
2. Pomoc doraźna albo okresowa w postaci jednego gorącego posiłku dziennie przysługuje osobie, która własnym staraniem nie może go sobie zapewnić.
3. Pomoc, o której mowa w ust. 2, przyznana dzieciom i młodzieży w okresie nauki w szkole może być realizowana w formie zakupu posiłków.
4. Osoba lub rodzina może otrzymać pomoc w formie rzeczowej w postaci produktów żywnościowych.
5. Pomoc, o której mowa w ust. 1-4, przyznawana:
Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia
Osobie, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy ze strony innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje ta forma wsparcia.
Ponadto ta forma pomocy może być przyznana osobie, która wymaga wsparcia innych osób, a rodzina oraz wspólnie zamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie są w stanie takiej pomocy zapewnić.
Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w:
- zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych,
- opiece higienicznej,
- pielęgnacji oraz zapewnieniu kontaktów z otoczeniem.
Ośrodek Pomocy Społecznej przyznając usługi opiekuńcze ustala ich zakres, okres oraz miejsce, w którym mają być świadczone. Specjalistyczne usługi opiekuńcze, to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb, które wynikają z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności. Ten typ usług świadczony jest przez osoby mające specjalistyczne przygotowanie.
Pobyt w Domu Pomocy Społecznej
Osobie, która wymaga całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, nie mogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych – a małżonek oraz rodzina nie są w stanie jej udzielić – przysługuje prawo do umieszczenia w DPS.
W zależności od tego, dla kogo Domy Pomocy Społecznej są przeznaczone, dzielą się na:
- domy dla osób w podeszłym wieku,
- domy dla osób przewlekle somatycznie chorych,
- domy dla osób przewlekle psychicznie chorych,
- domy dla dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie,
- domy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie,
- domy dla osób niepełnosprawnych fizycznie.
Dom Pomocy Społecznej świadczy usługi:
- bytowe,
- opiekuńcze,
- wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywających.
Organizacja, zakres oraz poziom usług świadczonych przez DPS uwzględnia wolność, intymność, godność i poczucie bezpieczeństwa jego mieszkańców, a także stopień ich fizycznej i psychicznej sprawności. Ponadto DPS może także świadczyć usługi opiekuńcze oraz specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób w nim niezamieszkujących.
Wymagane dokumenty
Dokumenty wymagane do ustalenia sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej oraz majątkowej osoby (art.107, ust.5b ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej [tekst jednolity Dz.U. z 2018 roku, poz.1508 z późniejszymi zmianami])
(art.59 ustawy z dnia 25 marca 2011 roku o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców)
1) dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość;
2) skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka lub książeczki zdrowia dziecka;
3) dokumentów określających status cudzoziemca w Rzeczypospolitej Polskiej;
4) decyzji właściwego organu w sprawie renty, emerytury, świadczenia przedemerytalnego lub zasiłku przedemerytalnego, emerytury pomostowej, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, uposażenia w stanie spoczynku, renty strukturalnej oraz renty socjalnej;
5) orzeczenia komisji do spraw inwalidztwa i zatrudnienia wydanego przed dniem 1 września 1997 r., orzeczenia lekarza orzecznika o niezdolności do pracy, niezdolności do samodzielnej egzystencji, orzeczenia komisji lekarskiej;
6) orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności;
7) zaświadczenia albo oświadczenia o wysokości wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia, zawierającego informacje o wysokości potrąconej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składki na ubezpieczenie chorobowe;
8) zaświadczenia albo oświadczenia o wysokości wynagrodzenia uzyskiwanego na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych (usług rolniczych), zawierającego informacje o potrąconej zaliczce na podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składki na ubezpieczenie chorobowe;
9) zaświadczenia albo oświadczenia o okresie zatrudnienia, w tym o okresach, za które były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne, oraz o okresach nieskładkowych;
10) dowodu otrzymania renty, emerytury, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, emerytury pomostowej, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, uposażenia w stanie spoczynku, renty strukturalnej oraz renty socjalnej;
11) zaświadczenia urzędu gminy albo oświadczenia o powierzchni gospodarstwa rolnego w hektarach przeliczeniowych;
12) zaświadczenia albo oświadczenia o kontynuowaniu nauki w gimnazjum, szkole ponadgimnazjalnej, szkole ponadpodstawowej lub szkole wyższej;
13) decyzji starosty o uznaniu lub odmowie uznania za osobę bezrobotną, utracie statusu osoby bezrobotnej, o przyznaniu, odmowie przyznania, wstrzymaniu, wznowieniu wypłaty oraz utracie lub pozbawieniu prawa do zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia szkoleniowego, stypendium, dodatku aktywizacyjnego albo oświadczenia o pozostawaniu w ewidencji bezrobotnych lub poszukujących pracy;
14) decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o ustaleniu kapitału początkowego;
15) zaświadczenia albo oświadczenia o zobowiązaniu do opłacania składki na ubezpieczenie społeczne rolników;
15a) dowodu opłacenia składki na ubezpieczenie społeczne rolników;
15b) dowodu opłacenia składki na ubezpieczenie społeczne przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą;
16) zaświadczenia albo oświadczenia o zadeklarowanej podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą;
17) zaświadczenia, o których mowa w art. 8 ust. 7 i 8;
18) zaświadczenia albo oświadczenia o uzyskaniu dochodu, o którym mowa w art. 8 ust. 11 i 12;
19) decyzji organów przyznających świadczenia pieniężne;
20) oświadczenia o stanie majątkowym.
Tryb udzielania pomocy
Etap I – Zgłoszenie wniosku o pomoc
Osoba ubiegająca się o pomoc jest zobowiązana do osobistego, pisemnego lub telefonicznego zgłoszenia się o pomoc do pracownika socjalnego (zgłoszenie może nastąpić z urzędu, może go dokonać przedstawiciel ustawowy lub inna osoba za zgodą ubiegającego się o pomoc).
Ośrodek Pomocy Społecznej przyjmuje także wszelkie zgłoszenia od osób, instytucji i organizacji społecznych, dotyczące konieczności udzielania pomocy każdej osobie lub rodzinie na terenie gminy Lubień, znajdującej się w trudnej sytuacji życiowej i niezdolnej do samodzielnego zaspokajania potrzeb lub rozwiązywania trudnych sytuacji życiowych.
ETAP II – Sporządzenie wywiadu środowiskowego i planu pomocy
Po dokonaniu przez pracownika socjalnego wstępnej oceny wniosku (w szczególności pod względem formalnym w celu ustalenia czy wniosek czyni zadość wymaganiom ustalonym w przepisach prawa).
Rozeznanie przez pracownika socjalnego sytuacji materialnej, osobistej i rodzinnej osoby ubiegającej się o pomoc społeczną następuje na podstawie wywiadu środowiskowego, przeprowadzonego w miejscu zamieszkania klienta. Brak zgody na przeprowadzenie wywiadu jest równoznaczny z rezygnacją z pomocy społecznej.
Jeżeli wniosek dotknięty jest brakami, które uniemożliwiają jego rozpoznanie, pracownik socjalny wzywa osobę ubiegającą się o świadczenie do usunięcia braków.
Ustalenia pomiędzy pracownikiem socjalnym, a osobą ubiegającą się o pomoc mogą zostać zawarte w kontrakcie socjalnym. Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są zobowiązane do współudziału w rozwiązaniu ich trudnej sytuacji życiowej.
Kontrakt socjalny to pisemna umowa, zawarta z osobą, która ubiega się o pomoc, określająca uprawnienia i zobowiązania stron umowy (klienta i pracownika socjalnego). Zawarcie kontraktu socjalnego ma na celu określenie zasad współdziałania w rozwiązywaniu problemów osoby lub rodziny, która znalazła się w trudnej sytuacji życiowej, z uwzględnieniem możliwości wykorzystania zasobów tej osoby oraz środowiska lokalnego. Odmowa zawarcia kontraktu socjalnego lub niedotrzymania jego postanowień może stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia lub wstrzymanie świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej.
ETAP III – Sporządzenie decyzji i wydanie jej osobie ubiegającej się o pomoc społeczną.
Świadczenia z pomocy społecznej przyznawane są w formie decyzji. Wszystkie decyzje o przyznaniu pomocy oraz odmowie przyznania pomocy, wydawane są w formie pisemnej. Wyjątek stanowią świadczenia w postaci pracy socjalnej, ponieważ pomoc ta udzielana jest bez konieczności wydawania decyzji. Stronom przysługuje prawo odwołania od decyzji, w ciągu 14 dni od daty jej otrzymania. Odwołania należy kierować na piśmie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, za pośrednictwem Ośrodka Pomocy Społecznej.